در آسکولى، یک شهر کوچک در منطقه مارچه، بازى تمام شده بود. آسکولى یک _ ۲ سامپدوریا را شکست داده بود. در جایگاه شمالى استادیوم، جایى که گروهى از هواداران جنوایى بودند، آمبرتا پیرجووانى، یک پرستار بازنشسته در کنار پسرش روى سکوهاى سنگى منتظر بود تا درها باز شوند. اما دیگر آن موشک محترقه اى که اولتراهاى آسکولى از ۱۵۰ متر آن طرف تر پرتاب کردند را ندید. این جسم که حدود ۳۰ سانتى متر است و معمولاً در دریا به عنوان علامت هشدار دهنده استفاده مى شود به یک دیوار اصابت کرد و تکه اى از آن به پیشانى پرستار تماشاگر خورد. جراحت مرگبار نبود، اما تصاویر این قربانى با چهره خون آلودش در تمام شبکه هاى تلویزیونى ایتالیا پخش شد، به عنوان کنایه اى از افول و انحطاط که فوتبال ایتالیا را فرا گرفته است.
متهمانى که آن موشک را به هوا فرستاده بودند، دو پسر ۱۶ و ۱۸ ساله بودند. آنها ظاهراً چند دقیقه قبل از پایان مسابقه، موقعى که درها باز شده بود و دیگر بازرسى نمى شد، وارد استادیوم شده بودند. هر دو را پلیس دستگیر کرد. سه روز پیش بود که سناى رم لایحه ضد خشونت پیسانو وزیر کشور را تصویب کرده و به صورت قانون در آورده بود. طبق این قانون آشوبگران و خشونت طلبان تا چهار سال ممکن است به حبس بیفتند.
تیفوسى سازماندهى شده رم و میلان هم در اعتراض به این قانون که طبق آن بلیت ها به نام خریدار آن صادر مى شوند و آنها بدون آن نمى توانند وارد استادیوم شوند، در این هفته با تأخیر به استادیوم رفتند.
اما مشکل اصلى فوتبال ایتالیا، اعتصاب چند تا آشوب طلب نیست. بحران اصلى کالچو جاى خالى تماشاگران سنتى در ورزشگاه ها و دلسردى جدیدى است که نسبت به این بازى به وجود آمده. دو هفته پیش «دربى ایتالیا» میان یوونتوس و اینترمیلان، ۳۰ هزار تماشاچى را هم به استادیوم دل آلپى تورین نیاورد. در کل تعداد تماشاچیان در سرى A از ۱۹۹۲ فصل به فصل کاهش مى یابد؛ به طور متوسط ۳۴۲۰۰ تماشاگر در آن فصل، امروز به طور میانگین ۲۴۹۰۰ نفر در هر مسابقه به استادیوم مى روند. یکى از علت هاى این نزول، قیمت بالاى بلیت ها است. حتى ابتکار باشگاه یوونتوس از ابتداى فصل که طى آن زن ها به همراه بچه هاى زیر ۱۳ سال مى توانند با یک یورو بلیت یک مسابقه خانگى یووه و با ۱۹ یورو بلیت فصلى بخرند، هم نتیجه نداد. فرانکو کارارو رییس فدراسیون فوتبال ایتالیا دو هفته پیش به روزنامه ورزشى «گاتزتا دلواسپورت» گفته بود: «سیاست قیمت گذارى بازیها در سرى A باید طورى باشد که با تقاضاى هواداران متناسب باشد. نباید با همه بازیها یکسان برخورد شود. تماشاگران براى مسابقات بزرگ حاضر هستند بیشتر پول بدهند.»
اما آدریانو گالیانى رییس سازمان لیگ ایتالیا مشکل را در وضعیت استادیوم هاى ایتالیا مى بیند که اغلب قدیمى هستند و سال ها است که بازسازى نشده اند: «امروز تماشاى بازیها از تلویزیون، از رفتن به استادیوم هاى قدیمى راحت تر شده است.»
تأثیر تلویزیون را هم البته نباید نادیده گرفت. مدل «پرداخت براى هر تماشا» (Pay _per _view) ، در ایتالیا مدل محبوبى شده است که هر کس با پرداخت فقط پنج یورو مى تواند برنامه هاى ماهواره «اسکاى» یا شبکه هاى سراسرى «La7» و «تلکوم ایتالیا» را ببیند. اینکه فوتبال در ایتالیا به یک ورزش تلویزیونى تبدیل مى شود به سود یک نفر تمام مى شود: سیلویر برلوسکونى، صاحب باشگاه میلان که شرکت عظیم رسانه اش، «مدیاست»، کلیه حقوق پخش تلویزیونى مسابقات را خریده است. از آنجا که برلوسکونى نخست وزیر ایتالیا هم هست، با یک کمک مالى قابل توجه حالا خریدارى دکو درهاى دیجیتال براى ایتالیایى ها راحت تر شده است. امروز تنها ۱۰ درصد درآمد باشگاه هاى ایتالیا از محل فروش بلیت حاصل مى شود، در حالى که ۳/۵۴ درصد درآمد از محل فروش حقوق پخش تلویزیونى است.
اما بحران فوتبال پست مدرن ایتالیا عمیق تر از این حرف ها است. یک مشکل اساسى وجود دارد و آن فرار جوانان از کالچو است. ستاره هاى سرى A امروز اغلب یا از محله هاى فقیرنشین برزیل مى آیند یا از کوچه پس کوچه هاى خاکى آفریقا. قهرمان امروز جوانان ایتالیا والنتینو روسى اسطوره موتور سوارى است، بچه ها بسکتبال بازى مى کنند و در تلویزیون کشتى کج نگاه مى کنند. روزنامه جدى «لارپوبلیکا» در توضیح این وضعیت مى نویسد: «آن مکانیسم قدیمى که طى آن عشق به فوتبال از پدر به پسر منتقل مى شد ظاهراً از بین رفته است. فوتبال ورزش پیر یک کشور پا به سن گذاشته است.» پدرها و مادرها نمى گذارند بچه هایشان در این جو «مافیایى و خشونت آمیز» به استادیوم بروند.
استادیوم هایى که از نظر «لارپوبلیکا» به «قلمرو گنگ هاى اولترا» و فوتبالى که به «ورزش بزرگ ترها، آشوب طلبان غریب و بازیگران خودبین» تبدیل شده اند. مارچلو لیبى سرمربى تیم ملى ایتالیا هم هفته گذشته در گفت وگو با همین روزنامه از این وضعیت گله کرده بود: «دیگر بچه هایى که در خیابان ها و در زمین هاى خاکى فوتبال بازى کنند دیده نمى شود. آدم نمى تواند فقط با دو ساعت تمرین در هفته در یک مدرسه فوتبال بازیکن خوبى شود.» لیپى براى کمبود استعداد و بى علاقگى نسل جدید به فوتبال یک پاسخ دارد «یک نسل در ایتالیا دارد بزرگ مى شود که فوتبال دیگر برایش ورزش ملى نیست. بچه ها فقط به دنبال بازیهاى ویدیویى هستند. استادیوم ها هم به خاطر قدرت فوق العاده تلویزیون و خشونت ها و رسوایى هاى روز افزون خالى شده اند.» سرمربى اسبق یوونتوس معتقد است کشورهایى که اقتصاد ضعیف ترى دارند از این وضعیت در کشورهاى صنعتى منتفع مى شوند: «کشورهاى فقیرترى که فوتبال هنوز یک ورزش مردمى است، فاصله شان را کم مى کنند. این کشورها از میان تعداد بى شمار بازیکنان جوان که پلى استیشن و کامپیوتر ندارند و اوقات فراغتشان را بیرون مى گذارند، مى توانند انتخاب کنند.»
اینو فلایانو فیلنامه نویس معروف یک بار گفته بود: «وضعیت ایتالیا همیشه ناامید کننده است، اما جدى نیست.» شاید جدى گرفتن این بحران ناامید کننده این بار به نفع ایتالیا باشد.